Elektromobilność w Polsce

Pod koniec czerwca 2022 roku po polskich drogach jeździło już ponad 50 000 samochodów z napędem elektrycznym. Mało? Nic podobnego – przynajmniej, jeśli weźmiemy pod uwagę, że w analogicznym okresie roku poprzedniego e-pojazdów osobowych i użytkowych było o 45% mniej. Jednak na tle innych krajów europejskich dane te faktycznie nie prezentują się aż tak imponująco. A zatem w jakiej kondycji jest elektromobilność w Polsce? Właśnie na to pytanie odpowiadamy w poniższym artykule.

Elektromobilność – definicja

Zanim opowiemy o tym, jaka jest prawda o elektromobilności w naszym kraju, warto przypomnieć definicję tego pojęcia. Choćby dlatego, że mówiąc o elektromobilności często skupiamy się niemal wyłącznie na liczbie zarejestrowanych samochodów BEV (battery electric vehicles), czyli w pełni zelektryzowanych, oraz PHEV (plug-in hybrid electric vehicles), czyli samochodów hybrydowych typu plug-in. Tymczasem elektromobilność dotyczy nie tylko jeżdżących po polskich drogach pojazdów, a co więcej – nie tylko samochodów.

W codziennym rozumieniu elektromobilność to ogół zagadnień dotyczących stosowania pojazdów z napędem elektrycznym – zarówno samochodów osobowych i użytkowych, jak również autobusów elektrycznych, skuterów, motorowerów i motocykli, a także e-hulajnóg. Dodatkowo, pojęcie „elektromobilności” obejmuje nie tylko nabywanie i użytkowanie pojazdów elektrycznych, ale także aspektów technicznych, dotyczących wykorzystywanych technologii i infrastruktury ładowania, czy kwestii gospodarczych i prawnych związanych z projektowaniem i produkcją samochodów i innych pojazdów elektrycznych.

Przeczytaj więcej o tym: Czym jest elektromobilność?

Rozwój elektromobilności w Polsce na przestrzeni lat

O rozwoju elektromobilności w Polsce możemy de facto mówić od 16 marca 2017 roku. To właśnie wtedy rząd premier Beaty Szydło przyjął Plan Rozwoju Elektromobilności. Celem planu, jak wówczas stwierdzono, było „stworzenie warunków dla rozwoju elektromobilności Polaków, rozwój przemysłu związanego z tym nowym sektorem oraz stabilizacja sieci elektroenergetycznej”. Plan podzielono na trzy fazy:

• faza I, trwająca do 2018 roku – miała ona charakter przygotowawczy, a jej celem było stworzenie warunków rozwoju elektromobilności po stronie regulacyjnej oraz ukierunkowane finansowanie publiczne;
• faza II, trwająca od 2019 do 2020 roku – podczas jej trwania między innymi budowano w wybranych miastach infrastrukturę zasilania pojazdów elektrycznych oraz intensywnie zachęcano do zakupu samochodów BEV i PHEV;
• faza III, która planowo ma potrwać do 2025 roku – zakłada ona, że w tym czasie rynek elektromobilności osiągnie dojrzałość, co umożliwi stopniowe wycofanie instrumentów wsparcia.

Sektor e-mobility jest regularnie udoskonalany prawnie. Sporą zmianą była na przykład opublikowana 9 grudnia 2021 roku nowelizacja ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych z 11 stycznia 2018 roku. Dzięki nowej ustawie gminy mogą tworzyć strefy czystego transportu na czas określony lub nieokreślony niezależnie od liczby mieszkańców i na dowolnym terenie. Poruszanie się w takich strefach pojazdami niezeroemisyjnymi jest możliwe tylko po uiszczeniu odpowiedniej opłaty.

Warto zaznaczyć, że wszystkie powyższe działania biorą się nie tylko z dążenia do szeroko rozumianego postępu, ale również w odpowiedzi na przepisy unijne. Unia Europejska dąży do neutralności klimatycznej do 2050 roku, do czego niezbędna jest dekarbonizacja sektora transportu (emisje spalin z tego sektora do roku 2050 powinny zostać zmniejszone o 90%).

Elektromobilność – Polska w 2022 roku

Do czego zatem doprowadził nas rozwój elektromobilności w Polsce? Według danych zebranych przez PZPM i PSPA z końca czerwca 2022 roku, które przedstawiono w raporcie Licznik Elektromobilności, aktualnie w Polsce jest łącznie 50 990 samochodów osobowych i użytkowych z napędem elektrycznym. Na tę liczbę składają się:

• auta w pełni elektryczne (BEV) – 23 698, czyli 48%;
• samochody hybrydowe typu plug-in – 25 185, czyli 52%.

Oczywiście, biorąc pod uwagę wielkość kraju, liczbę mieszkańców czy wreszcie to, ile w Polsce ogólnie kupuje się samochodów (w samym 2021 roku zarejestrowano prawie 450 tysięcy aut osobowych), dane te nie muszą robić wielkiego wrażenia. Dynamikę rozwoju branży e-mobility widać jednak dobrze, gdy spojrzymy na wzrost liczby samochodów elektrycznych, o którym wspomnieliśmy na wstępie, a który wynosi w porównaniu do analogicznego okresu roku 2021 aż 45%.

Nie zapominajmy przy tym, że elektromobilność to nie tylko samochody… Szybko rozwija się na przykład rynek hulajnóg elektrycznych – dość powiedzieć, że w marcu 2021 roku e-hulajnogi były dostępne zaledwie w 35 miastach, a w marcu tego roku – już w 89 (w sumie około 45 tysięcy sztuk). To samo można zresztą powiedzieć o parku autobusów elektrycznych, który w czerwcu 2022 obejmował już 762 pojazdy.

Elektromobilność w Polsce na tle innych krajów

Jak w innych krajach rozwija się elektromobilność? Polska, mimo niezaprzeczalnego postępu, niestety na tle wielu państw wypada blado. Pewnym ewenementem jest tutaj Norwegia, która zaplanowała wycofanie produkcji samochodów spalinowych do 2025 roku – jeszcze większe zaskoczenie może budzić fakt, że kierowcy Norwegii sami „zdecydowali” o szybszym zakończeniu produkcji aut spalinowych, kupując w 2021 roku głównie samochody w całości elektryczne i hybrydy.

Rynek elektromobilności szybko rozwija się również w krajach zachodnich, takich jak Niemcy, Francja czy Wielka Brytania. Na drugim biegunie znajdują się kraje takie jak Cypr, Estonia czy Litwa, gdzie samochodów elektrycznych ciągle kupuje się bardzo niewiele.

Podsumowanie – prognozy na przyszłość

Patrząc na rynki zachodnie i skandynawskie, można powiedzieć, że w Polsce wstydu nie ma, ale pole do poprawy z pewnością jest. Prognozy dla sektora e-mobility są jednak optymistyczne. Biorąc pod uwagę działania rządu, rosnącą liczbę powszechnie dostępnych stacji ładowania oraz skłonności zakupowe samych konsumentów, można spodziewać się, że liczba jeżdżących po polskich drogach samochodów elektrycznych stale będzie wzrastać.